Doping Testlerine Boya Hilesi Var mı?

Futbolcuların sarı saç modası, doping testi manipülasyonu iddialarını gündeme getirdi. Ancak bilimsel veriler, boyanın etkisiz olduğunu gösteriyor.

Son dönemde futbol sahalarında sarı saç modasına uyan oyuncular, bunun doping testi sonuçlarını manipüle etmek amacıyla kasıtlı bir strateji olup olmadığına dair spekülasyonlara yol açtı. Sosyal medyada, özellikle rakip takım taraftarları, futbolcuların saçlarını sarıya boyamalarının tesadüf olmadığına dair tartışmalara girdi.

Örneğin, geçmişte doping cezası almış futbolcuların (örneğin Paul Pogba) saçlarının doğal renklerinden farklı olduğunu belirten kullanıcılar, bunun bir bağlantı olduğunu iddia etti. Bu konuda mizahi yorumlar ve ciddi eleştiriler hızla yayıldı. Ancak, bilimsel veriler, doping testlerinin saç boyama ile doğrudan bir etkisi olmadığını gösteriyor.

Saç Rengi Doping Testlerini Etkiliyor mu?

TFF’nin resmi sitesinde doping testi prosedüründe “idrar veya kan numuneleri toplanır” ifadesiyle süreç açıklanıyor. Saçtaki melanin pigmenti, bazı maddelerin saça tutunma oranında etkili olabiliyor. Koyu renk saçlar daha fazla melanin içerdiği için, doping maddeleri bu saçlara daha yüksek oranda bağlanabiliyor.

Örneğin, aynı miktarda madde kullanan birinin açık sarı saçında tespit edilen seviye, koyu kahverengi saçta belirgin şekilde daha yüksek olabiliyor. ABD’deki kontrollü bir çalışmada, belirli bir uyuşturucunun dozunun sarışın bireylerde ortalama 3.1 birim seviyesinde, koyu tenli bireylerde ise 14.9 birim gibi yüksek seviyelerde tespit edildiği raporlanmış. Bu, saç rengi ve yapısının, madde testlerinde sonuçları etkileyebileceğini ortaya koyuyor.

Saç Boyama Doping Testlerini Manipüle Ediyor

Üsküdar Üniversitesi Adli Tıp Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Sevil Atasoy, sosyal medyada doping iddialarına değindi ve “Doping testi için sadece saç kullanılmaz, boyalı saçta da aranan bulunur” açıklamasını yaptı. Saç boyama ve açma işlemleri, saçtaki madde kalıntılarını etkileyebilir. 1997’de yapılan bir araştırma, saç boyama ve ağartma işleminin, saçta birikmiş bazı uyuşturucu maddelerin miktarını yüzde 40-60 oranında azalttığını gösterdi.

Hidrojen peroksit gibi güçlü oksidatif kimyasallar ile yapılan açma işlemleri, saçtaki yasaklı metabolit konsantrasyonlarını ciddi şekilde düşürebiliyor. Bu, testlerin yanlış negatif sonuçlar vermesine yol açabilir. Bir başka inceleme, kalıcı saç boyalarının alkol veya uyuşturucu göstergelerini yüzde 80’e varan oranlarda azalttığını belirtiyor. Adli toksikolojide saç testleri yapılırken, saçın kimyasal işlem görüp görmediği önemli bir faktör.

Saç Boyası Doping Testlerini Geçersiz Kılmıyor

Saç boyatmanın doping testlerini geçersiz kılacağına dair kesin bir bilimsel kanıt bulunmamaktadır. Saç boyaları, içerdiği kimyasallar nedeniyle saçtaki maddeleri değiştirip seyreltici bir etki gösterebilir, ancak modern test yöntemleri bu tür dış etkilere karşı hassas prosedürlerle geliştirilmiştir. Uzmanlar, güçlü saç açıcı kimyasalların saçtaki yasaklı maddelerin tespitini zorlaştırabileceğini kabul etmekle birlikte, doping denetiminde yalnızca saç analizine güvenilmediğini vurgulamaktadır. Futbolcuların sarı saç tercihlerini “doping” ile ilişkilendirmek spekülatiftir, ve bu trendin takım kimliği, özgüven artışı veya medya ilgisi çekme gibi sebeplerle açıklanabileceği ifade edilmektedir. Örneğin, Premier Lig’de geçen sezon dikkat çeken Erling Haaland ve Jack Grealish gibi oyuncuların stil tercihleri, genç futbolcular arasında trend oluşturmuştur.

Daha Fazla Haber Okumak İçin Tıklayın!